Oóc Om Bóc ( Ok Om Bok ) – món quà tinh thần của những con người Trà Vinh hàng bao đời nay. Đặc biệt hơn hết là đối với người Khmer ở chốn này, đây là dịp để bà con ăn mừng vụ mùa đã được gặt hái thành công, là dịp mà họ tạ ơn những vị Thần đã luôn phò trợ, mang đến sự bình an, thịnh vượng cho mùa màng được tươi tốt trong năm qua và cho họ cuộc sống ấm no, sung túc.
Theo lời của Mẹ, tục đua ghe ngo được xuất phát từ những người đàn ông Khmer cường tráng trong vùng tập luyện bơi ghe xuồng để chinh phạt thú dữ. Ngày nay, lễ hội đua ghe ngo đã trở thành cuộc thủy chiến giữa các nam thanh niên khỏe mạnh đến từ các huyện tiêu biểu để chứng minh được sức mạnh, sự đoàn kết, sự dẻo dai của đội mình. Những chiếc ghe đầy màu sắc, tiếng hò cổ vũ của người dân hai bên bờ là nguồn năng lượng to lớn để các anh cán đích một cách hào hùng.
Từ những câu chuyện sử tích, sử thi đã được áp dụng vào trong những điệu múa chằng, múa sađăm, múa khỉ khiến đám trẻ con chúng tôi lúc nào cũng phải nép sau lưng Mẹ mỗi khi được xem vì phát sợ đến lạ. Họ là những nghệ sĩ được học múa và vẽ mặt nạ từ rất nhỏ nên những động tác, những nét vẽ thật khiến con người ta phải phát ồ khi nhìn thấy.
Lễ Cúng Trăng thường được tổ chức vào ban đêm khi mà mặt trăng vừa nhô lên khỏi ngọn cây đại thụ, bọn trẻ chúng tôi hay quay quanh mâm cỗ cúng để được các sư sãi lớn đút cốm dẹp dưới ánh trăng với những mong ước, những hoài bão, những điều tốt đẹp và may mắn sẽ đến với mình sau khi nuốt. Cốm dẹp quê tôi bao năm qua vẫn vậy, vẫn bình dị là thức quà của bọn trẻ con chúng tôi, vẫn thân thương cái màu sắc mộc mạc tự nhiên vốn có và vẫn là cái vị đó cái vị của mùi củi lửa, của dáng mẹ gầy còm ngồi giã từng hạt cốm non dâng lên mâm cỗ.
Nghi thức thả lồng đèn gió là giây phút mà bọn trẻ chúng tôi càng nao nức hơn sau khi được đút ăn cốm dẹp, lồng đèn sẽ được các sư sãi trong chùa chuẩn bị từ những sợi kẽm được khéo léo tạo hình thành những khối trụ khổng lồ bao quanh là giấy và được đốt bởi ngọn lửa bên trong làm căng giấy và giúp chiếc lồng đèn bay vút lên trời, mang theo những ước mơ, hoài bão cũng như niềm hy vọng về một mùa vụ tiếp theo được thuận lợi, no đủ. Với bọn trẻ như tôi, giây phút chiếc đèn lồng căng giấy và tiến mình lên bầu trời tựa như những ngôi sao lấp lánh đã in hằng sâu trong tâm trí của người con xa xứ.
Người Kinh người Khmer bao đời sống với nhau hiền hòa và những nét văn hóa lâu đời, những món quà giá trị tinh thần như Oóc Om Bóc sẽ luôn được nâng niu, gìn giữ, ngày càng được lưu truyền với đất và những con người Trà Vinh hôm nay và cả với đất và những con người Trà Vinh mai sau.
Tên tác phẩm: Trà Vinh tình đất tình người
Hình ảnh, bài viết: Châu Chí Dân
