R. M. Rilke
Pisma o sztuce – listy i eseje
Jest to projekt książki, zawierającej mój wybór listów i esejów austriackiego poety i prekursora egzystencjalizmu Rainera Marii Rilkego. Na wybór ten składa się cykl listy do młodego poety, część listów Rilkego do jego żony, rzeźbiarki Klary Rilke-Westhoff, oraz kilka esejów. Wszystkie teksty dotyczą sztuki.
W wyborze tym Rilke ukazuje się jako twórca, mistrz i krytyk.
W wyborze tym Rilke ukazuje się jako twórca, mistrz i krytyk.
Pisze o procesie i warsztacie twórczym - o momentach natchnienia i radości, ale także o chwilach kryzysu. Fascynują go wielcy artyści jego czasów - Paul Cézanne i Auguste Rodin. Listy dotyczące ich życia i twórczości należą do jednych z ciekawszych fragmentów korespondencji Rainer z Klarą. W cyklu listów do Franza Xaviera Kappusa, zwanym listami do młodego poety, wpiera początkującego twórcę dając mu rady na temat tego jak podchodzić ma do swojej pracy, jak myśleć a nawet jak patrzeć na życie. Mimo że adresatem tych listów jest poeta trafią one do każdego młodego artysty – poety, malarza, architekta i projektanta graficznego.
Lektura tekstów Rilkego przypomina nam czasy, które już przeminęły. Pisma poety cechuje wielka skrupulatność, serdeczność i przede wszystkim spokój – brak tak powszechnego teraz pędu. Poprzez mój projekt chciałam podkreślić właśnie te elementy oraz dać czytelnikowi chwilę na głęboki wdech.
Format książki to 180x240mm – odpowiada on harmonijnej i naturalnej proporcji 3:4. Część książki zawierająca listy zaprojektowana jest przeze mnie inaczej niż część zawierająca eseje czy teksty dodatkowe (przedmowa oraz wstępy do listów). Różni je proporcja szerokości i sposób składania kolumny, bądź kolumn, wobec strony oraz złożona paginacja.
Eseje złożone są w wąskich kolumnach o asymetrycznym układzie, co oddaje ich niekonwencjonalność i wyraźnie odróżnia od listów. Przedmowa oraz wstępy złożone są w taki sposób, że na stronie mieszczą się dwie kolumny tekstu. Część zawierająca listy złożona jest tak, aby jednoznacznie świadczyć o tym jakim typem tekstu jest – w prawym górnym rogu zanotowana jest data, po lewej stronie zwrot do adresata a na dole podpis lub pozdrowienie.
Książkowe wydania listów są wyjątkowymi wydawnictwami, gdyż ich pierwotna, materialna forma znacząco różni się od wersji książkowej. Listy zazwyczaj pisane są odręcznie, na osobnych kartkach, każdy w osobnej, na nowo adresowanej kopercie. Często dołączane były do nich zdjęcia, suszone kwiaty, bilety, zaproszenia etc. Oddanie tej pierwotnej materialności listów a jednocześnie stworzenie projektu, który będzie nowoczesny było głównym wyzwaniem przy tym projekcie.
Książka ma dać czytelnikowi odczuć unikatowość aktu czytania i otrzymywania listów. Zaczyna się to już przy pierwszym wzięciu książki do ręki. Czytelnik otrzymuje bowiem rodzaj przesyłki – zaklejony banderolą slipcase. Aby dostać się do znajdującej się wewnątrz przesyłki / książki, banderolę należy przeciąć lub rozerwać.
Do materialności listów odnosi się tez okładka – twarda oprawa płócienna, tłoczenia, przyklejone (jak znaczek) zdjęcie. Część zdjęć nie jest tylko wydrukowana na stronie a wklejona jak do albumu – zdjęcia można wyciągnąć aby lepiej się im przyjrzeć. Jedyny, znajdujący się w tym zbiorze, list od Klary Rilke-Westhoff do Rainera Marii Rilkego, wyróżniony został przeze mnie poprzez włożenie go do koperty i wklejenie w ten formie na jednej ze stron. Fragmenty listów do młodego poety zostały podkreślone, co zachęcać ma czytelnika do takiego właśnie działania.
