Przestrzeń grafiki Wojciecha Tylbora-Kubrakiewicza wprowadza odbiorcę w inny wymiar. Logiczny ciąg obrazów zostaje zerwany, a wraz z nim energia, która podtrzymuje kinetykę świadomości. Choć odnajdujemy tu elementy znajome, jednak zestawienia są przypadkowe, zawieszone w przestrzeni, pocięte liniaturą, niczym zagrabiony żwir w ogrodzie zen. Miejski pejzaż o cechach wanitatywnych, zaniedbane podwórko, sklepowy szyld wraz z zatarciem konturu tracą rozpoznawalną celowość i sens istnienia. Stają się tylko wyobrażeniem, wyłonionym z chaosu myśli, jednym z wielu obrazów swobodnie przepływających przez nasz umysł. Wydaje się, że proces komponowania nigdy nie jest zakończony. Towarzyszy mu chęć odnajdywania, ale niekoniecznie odnalezienia.

Artysta zabiera nas w podróż wewnętrzną, podobną medytacji, gdzie każdy krok prowadzi do unicestwienia rozumującego intelektu, a zarazem przybliża do duchowej przemiany, do wyciszenia, równowagi, spokoju – bliskich buddyjskiemu doświadczeniu satori. Impulsem dla twórczości Tylbora jest podróż na Wschód, podejmowana po wielokroć i wciąż pozostawiająca niedosyt. Towarzyszy jej zachwyt nad każdym prozaicznym przejawem materializującej się myśli ludzkiej, od rzeczy codziennego użytku – banalnych w swoim jestestwie, po detal architektury, czy artefakt z muzeum. Ale jest tam również uczucie wyobcowania, nieprzystawalności do świata, kulturowego wykluczenia. Ta dychotomia ogranicza w pełni świadome przeżywanie doświadczenia podróży. Dopiero w domu, w Warszawie, możliwa jest analiza. Rodzący się dystans pozwala na dokonanie syntezy. Forma wyłania się przypadkowo z okruchów pamięci. Uproszczona, czasami sprowadzona tylko do znaku, albo symbolu, zawisa w pustce przestrzeni, określonej równym rytmem linii linorytu. Tu poza czasem, „bezemocjonalnie”, można odnaleźć chwilę – jej smak, zapach, fakturę.

 

Materialność świata zatapia się w stanie medytatywnym, jak we śnie. Stara, porzucona lodówka, zderzona ze zdjęciami z obserwatorium astronomicznego w Jaipur, przywołuje wizję prymitywnej sondy kosmicznej. Sceneria przypomina dekoracje do filmów Wojciecha Hasa. Olbrzymie kamienne konstrukcje marmurowych niecek, ponad którymi zawisa metalowe oko, wyznaczające miejsce Ziemi we wszechświecie. Dalej schody do nieba flankowane gigantycznymi skrzydłami arkad i zdezelowany obiekt nic nieznaczącej cywilizacji – lodówka. Przychodzi do głowy sutra recytowana dzień w dzień przez mnichów w klasztorach zen: „Wszystko naznaczone jest pustką, nic nie ma początku ani końca, nic nie jest bez skazy, nic nie jest doskonale ani niedoskonałe. Tu w owej pustce nie ma ani kształtu, ani postrzegania, ani nazw, ani pojęć, ani wiedzy...”.

Energia świadomości wycofana ze sfery treści skupia się na próżni. Oko wiedzione w głąb obrazu odkrywa bezmiar przestrzeni, a perspektywa daje to dziwne wrażenie, które towarzyszy oglądaniu obrazów Tintoretta – milczącą, nieskończoną otchłań.

Katarzyna Haber-Pułtorak

Zapora – Dam
linocut with UV print, 100x70 cm, printed on Canson Edition paper, 100 x 70 cm, 2013

 

Zapora II – Dam II
linocut with UV print, 100x70 cm, printed on Canson Edition paper, 100 x 70 cm, 2015

Repozytorium – Repository
linocut with UV print, 100x70 cm, printed on Canson Edition paper, 100 x 70 cm, 2013

 

Rekonstrukcja – Reconstruction
linocut with UV print, 100x70 cm, printed on Canson Edition paper, 100 x 70 cm, 2013

linocut with UV print, 100x70 cm, printed on Canson Edition paper, 100 x 70 cm, 2012

 

Altitude difference II – Różnica wysokości II
linocut with UV print, 100x70 cm, printed on Canson Edition paper, 100 x 70 cm, 2012

 

linocut with UV print, 100x70 cm, printed on Canson Edition paper, 2012

 

Blanka
linocut with UV print, 100x70 cm, printed on Canson Edition paper, 100 x 70 cm, 2013

 

Reflection – Odbicie
linocut with UV print, 140x100 cm, printed on Canson Edition paper, 2015

linocut with UV print, 100x70 cm, printed on Canson Edition paper, 2012

 

linocut with UV print, 100x70 cm, printed on Canson Edition paper, 2012

 

linocut, 100x70 cm, printed on Canson Edition paper, 2011