“Müzik ve görüntünün daima beraber yol aldığı” üretimleriyle tanınan Mehmet Güreli, Gölge’nin ardından gelen ve vizyon tarihi 27 Temmuz olan ikinci uzun metraj filmi Dört Köşeli Üçgen ile 6. Kayseri Film Festivali’nden En İyi Görüntü Yönetmeni, En İyi Erkek Oyuncu ve Jüri Özel ödülleriyle ayrıldı. Güreli ile (aynı zamanda dayısı olan) usta edebiyatçı Sâlâh Birsel’in kaleme aldığı Dört Köşeli Üçgen romanını sinemaya uyarlama serüveni, “mahremiyet” ve “gözlemlemek” kavramları üzerine yaptığımız sohbete buyurun.
Dört Köşeli Üçgen ile Sâlâh Birsel’in yine aynı isimli romanını beyaz perdeye taşıdınız. Türkiye Edebiyatı’nda hicvin ustalıkla kullanıldığı bu eserle iflah olmaz bir gözlemci perspektifinden dünyayı anlatıyorsunuz. 1961’de yazılmış bu romanı günümüzde yeniden ele alırken “gözlemlemek” ve “mahremiyet” kavramlarının yolculuğuna dair ne gibi “gözlemleriniz” oldu?
Şöyle demek doğru olur; Dört Köşeli Üçgen bir dönem romanı değildir her şeyden önce. Tüm zamanları içine alan, düşündüğü kadar özgürlüğünün çizgilerini yaratmaya çalışan ve kendine “gözlemci” diyen bir adamın hikâyesidir.
Soyut yanı karşılığının az olması, elle tutulur yanı da sınırlarını da sadece kendi mantığıyla çizmeye çalışmasıdır. Biz de filmde, altını tam olarak çizmeden gözlemin ne anlama geldiğini, mahremiyetin de sınırlarını kolayca göstermenin kolaycılık olduğunu yansıtmaya çalıştık.
İlk uzun metraj filminiz Gölge de Dört Köşeli Üçgen gibi bir edebiyat uyarlaması. Sinemada kitap uyarlamalarına nasıl yaklaşıyorsunuz? Bir kitabı sinemaya aktarma sürecindeki temel kriterleriniz neler?
İlk iki filmin roman uyarlamaları olması biraz seçilmiş tesadüfler diyebileceğimiz bir şey. Tabii şimdiki de yeni bir roman olabilirdi ama öyle olmayacak. Daha sonra yine bir romana dönebiliriz belki. Edebiyat, her zaman sinemaya çok şey katmıştır. Ben bağlı kalmaya çalışırım prensip olarak ama bazı değişiklikler de yaparken yorumlama özgürlüğüm demeyi tercih ederim.
Filmin müzikleri de sizin imzanızı taşıyor. Bu film için müzik üretim sürecinde hikâyenin bütünü mü ağır bastı yoksa süreç daha dürtüsel mi ilerledi?
Yıllardır gerek yaptığım belgesellerde gerekse uzun metrajlarda bende müzik ve görüntü hep beraber yol alır. Kısaca müzikle birlikte düşünürüm, bazı temalar gelir yerleşir önceden. Bazen de resimler ve sesler çağırır müziği.
