Το κουτί
«Το κουτί είναι πράγμα χρησιμότατο και πάρα πολλά κουτιά είναι αληθινά έργα τέχνης. […] δεν μπορώ να μην εγκωμιάσω την ομορφιά που έχουν τα απλά χαρτονένια κουτιά, ας πούμε από τσιγάρα […] ένα κουτί εξυπηρετεί την τάξη, την οικονομία του χώρου, την καθαριότητα, τη συγκέντρωση ομοειδών αντικειμένων και την εύκολη μεταφορά τους. Θεωρούμενο σαν δοχείο στερεών πραγμάτων, δεν είναι λιγότερο χρήσιμο από τα κεραμικά, τα κρύσταλλα, τις πορσελάνες και τα άλλα δοχεία υγρών κι από την αισθητική του πλευρά πολλές φορές είναι εξίσου καλλιτέχνημα όσο ένα πήλινο Μυκηναϊκό αγγείο, ή μια πορσελάνη των Σεβρών» γράφει τη δεκαετία του ’30 ο Ηλίας Ηλιού στα κριτικά κείμενα για την τέχνη.
Το νέο περίπτερο της Αθήνας είναι ένα κουτί. Το ελληνικό περίπτερο αποτελεί κομμάτι της καθημερινότητάς μας, ενώ καθιερώθηκε και ως χώρος με αυτήν την ιδιαίτερη μορφή την οποία δε συναντά κανείς σε άλλα μέρη του κόσμου. Το περίπτερο, ως κουτί, πρέπει να είναι χρήσιμο, ενώ μπορούμε να φροντίσουμε να μοιάζει και με έργο τέχνης. Με την παρουσία του στο χώρο, εξυπηρετεί κι αυτό την τάξη, καθώς συγκεντρώνει πολλά και συνήθως ομοειδή αντικείμενα, ενώ και η αισθητική του δεν είναι δευτερεύουσα ιδιότητα. Ανοίγει για να λειτουργήσει και να εξυπηρετήσει και κλείνει για να προστατεύσει τα εμπορεύματά του. Το νέο περίπτερο της Αθήνας, είναι ένα ξύλινο κουτί, από υλικά επαναχρησιμοποιούμενα, που προσαρμόζονται στο περιβάλλον, όπου κι αν τοποθετηθούν, καθώς αποτελούν κομμάτι του.
Στο νέο περίπτερο της Αθήνας επαναπροσδιορίζεται ο στεγασμένος χώρος της αισθητικής της τέντας και ταυτόχρονα διασφαλίζεται η αρτιότητα της λειτουργίας του στα ελάχιστα τετραγωνικά που του διατίθενται. Η σχεδιαστική πρόταση καλείται να απαντήσει σε δύο πολύ σημαντικά θέματα. Αφενός στην ιστορική συνέχεια του περιπτέρου όπως το γνωρίσαμε σε αυτόν τον τόπο και αφετέρου στις αυξημένες επικοινωνιακές ανάγκες του ανθρώπου της ψηφιακής εποχής. Αυτό επιτυγχάνεται με την ένταξη του περιπτέρου σε ένα δίκτυο που μέσα από τη χρήση νέων τεχνολογιών, ικανοποιεί την ανάγκη για διάδοση της πληροφορίας.
Ανακύκλωση – Επανάχρηση
Ο σύγχρονος άνθρωπος οφείλει να προσαρμόσει τη ζωή του σε αξίες που υπακούν στην αρχή της αειφορίας. Το ίδιο και οι κατασκευές του. Η χρήση ανακυκλώσιμων υλικών και υλικών που έχουν περιέλθει σε αχρησία, αλλά μπορούν εντούτοις να επαναχρησιμοποιηθούν δημιουργικά σε νέες κατασκευές. Πέρα από το σεβασμό στο περιβάλλον, η επανάχρηση ενδείκνυται και σε εποχές οικονομικής ύφεσης όπως αυτή που διανύουμε. Το περίπτερο, εξαιτίας και της τοποθέτησης του στους κοινόχρηστους δημόσιους χώρους, οφείλει να αποτελεί παράδειγμα αυτής της κατάστασης, μεταδίδοντας με την παρουσία του ανάλογο μήνυμα. Η πρόταση για ένα νέο περίπτερο, κατασκευασμένο από ξύλο και μέταλλο που έχει επαναχρησιμοποιηθεί, φιλοδοξεί να μειώσει τη δαπάνη των πρώτων υλών και ταυτόχρονα να μπορεί να δέχεται και επιτόπια δημιουργική επεξεργασία πέραν της προβλεπόμενης ακριβούς σχεδιαστικής αποτύπωσης.
Patchwork
Το patchwork, η συναρμολόγηση μικρών κομματιών υφάσματος, είναι μια τεχνική της κλωστοϋφαντουργίας, με προέλευση που χάνεται στα βάθη των αιώνων, που αναβίωσε στην Αμερική κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης του 1929, ως ένας τρόπος ανακύκλωσης κι επανάχρησης μεταχειρισμένων ενδυμάτων. Χαρακτηριστικό του είναι η τυχαία, μη επαναλαμβανόμενη, ασύμμετρη σύνθεση υλικών. Με το πέρασμα του χρόνου, το patchwork διαδόθηκε, εξελίχθηκε, αναδιαμορφώθηκε και προσαρμόστηκε.
Στην πρόταση, η τεχνική αυτή της συναρμολόγησης μεταφέρεται σε ξύλινη επιφάνεια και διαμορφώνει μόνιμες όψεις στο περίπτερο, χωρίς να επιβάλλει την ίδια μορφή σε κάθε ξεχωριστή μονάδα περιπτέρου στην Αθήνα. Η κάθε πλευρά διαιρείται σε υποενότητες που η πλήρωσή τους με στοιχεία άλλοτε κάθετα, άλλοτε οριζόντια και άλλοτε υπό γωνία (και της παραπληρωματικής της) δημιουργεί πλέξεις που προκαλούν ένα παιχνίδι φωτός και σκιάς, δίνοντας επιπρόσθετα μια όψη για όσους βρίσκονται στο υπόστεγο του περιπτέρου, καλύπτει τις πλάτες των ψυγείων παγωτών και αναψυκτικών και δίνει όψεις στην πόλη. .
Συνθετικές Αρχές
Ο καθένας από τους τύπους περιπτέρων (Α, 2 ψυγεία, Β 1 ψυγείο, Γ κανένα ψυγείο) που προτείνεται παρουσιάζεται με το δικό του μοναδικό patchwork, έτσι ώστε με τον καιρό και την εξοικείωση ο πολίτης βλέποντας ένα περίπτερο από απόσταση να καταλαβαίνει για ποιον από τους τρεις τύπους περιπτέρου πρόκειται.
Ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζονται οι όψεις (κορμός ) του περιπτέρου, φαίνεται πως μοιάζει με τοίχωμα αδιαπέραστο αν κοιταχθεί υπό γωνία, αλλά η εικόνα αυτή αλλάζει μετωπικά και γίνεται αντιληπτή η συνέχεια του μέσα – έξω και η διάτρηση των ορίων του δημόσιου χώρου της πόλης. Στη στέψη του περιπτέρου, ανομοιόμορφα, σε μέγεθος αλλά και όγκο, κομμάτια ξύλου χρησιμοποιούνται για να καλύψουν την ανάγκη στέγασης, αλλά και να διαμορφώσουν τα τοιχώματα ενός μικρού αποθηκευτικού χώρου, που συγχρόνως καλύπτει την εγκατάσταση του κλιματισμού του κουβουκλίου. Το κουβούκλιο διαθέτει τα ελάχιστα τετραγωνικά (1.20) για την παραμονή του πωλητή. Στην πρόταση παρουσιάζεται ο συνδυασμός ξανθού ξύλου με μαύρη λαμαρίνα. Το κουβούκλιο τοποθετείται έκκεντρα της σύνθεσης για να δεχτεί τα ψυγεία, ωστόσο είναι στεγασμένες και οι δύο θυρίδες πώλησης και οι εφημερίδες. Στην οροφή, η κεκλιμένη στέγη βοηθά α) στην απορροή των νερών της βροχής β) και δίνει στο περίπτερο τη δυνατότητα μερικής ενεργειακής αυτονομίας με την τοποθέτηση πανέλων. Παράλληλα στις πληρώσεις, τόσο της στέψης όσο και του κορμού, υπάρχει η δυνατότητα να αξιοποιηθούν για την ανάρτηση μπάνερ ή πανό για τυχόν προβολή εκδηλώσεων του Δήμου ή άλλων φορέων.
Αναφορές
Τόσο η επιλογή του βασικού υλικού (ξύλου), όσο και η δομική του οργάνωση, είναι μια ευθεία αναφορά στα πρώτα περίπτερα της Αθήνας. Η τριμερής διάρθρωσή του, βάση – κορμός – στέψη, υπαινίσσεται την τριμερή άρθρωση των πρώτων περιπτέρων που εκείνα με τη σειρά τους διάνοιγαν χώρο σε μια ομαλή και ήπια παρουσία του νεοκλασικισμού. Η δίπλευρη εξυπηρέτηση, οι εφημερίδες που τοποθετούνται σε σημείο εμφανές και τις διαβάζει ο κάθε περαστικός. Οι ξύλινες παλαιές κατασκευές έδωσαν αφορμές για δημιουργικούς μετασχηματισμούς. Η επιλογή του ξύλου, πέραν των αισθητικών και ιστορικών αναφορών, επιλέγεται και για την οικονομία και την αειφορία, καθώς μπορεί να είναι και δεύτερης χρήσης, ακόμη και ρετάλια
I link, therefore I am
Η παράφραση της φράσης του Descartes, «I think therefore I am» από τον αρχιτέκτονα William Mitchell δε σημαίνει βεβαίως την αντικατάσταση της σκέψης με την τεχνολογία, αλλά πως η συνδεσιμότητα αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της σύγχρονης ζωής. Το νέο περίπτερο, οφείλει να προσαρμοστεί απαιτήσεις αυτές και με αυτόν τον τρόπο να αντικαταστήσει τη δημόσια χρήση του τηλεφώνου του που αποτελεί πλέον παρελθόν. Το ίδιο και η ενημέρωση που όλα αυτά τα χρόνια έφτανε στον πολίτη μέσω περιπτέρου μέσα από εφημερίδες και περιοδικά που, παρά τη διαχρονική τους αξία που αναγνωρίζεται από συνειδητοποιημένους αναγνώστες, υστερούν σε αμεσότητα. Το περίπτερο της πρότασης έχει μια πλευρά αφιερωμένη στην πληροφορία η οποία δίνεται με τον παραδοσιακό αλλά και με τον σύγχρονο τρόπο. Ένα συνδεδεμένο περίπτερο καλύπτει κάθε ανάγκη του σύγχρονου ανθρώπου για ενημέρωση, παρέχοντας πληροφορίες γεωγραφικού και ιστορικού ενδιαφέροντος, καθώς και αυτές που αφορούν στις καθημερινές ανάγκες των πολιτών.
