regaip adem's profile

Beylikdüzü Belediyesi Cemevi ve Kültür Merkezi

MİMARİ RAPOR
Mekan, anılarımızı yarattığımız, bu anıları hatırladığımızda gözümüzde ilk canlandırdığımız yerdir. Sadece geometrik, biçimsel özelliklerinin yanı sıra, kokusu, sesi, dokusu ile farklı duyulara hitap etmeli ve kullanıcıların kendilerini oraya ait hissetmeleri sağlanmalıdır. Yaratılan atmosfer ve mekanın ruhu, mekanı uzayda kapladığı boşluktan ve salt mimariden daha fazlasını temsil etmeye zorunlu kılar. Mekanın ruhu vardır ve bu ruh atmosferi sayesinde kullanıcılarına dokunabilir. Cemevi gibi, insanın Yaratıcı ile doğrudan ilişki içinde olduğu, onunla bütünleşme ve ona kavuşma dini ritüelinin temelinde olan bir inanç yapısının bunu atmosferinde yansıtması gerekir. Bununla birlikte, "Alevi İslam inancı, rengi, ırkı, cinsi ne olursa olsun, insanlar arasında sevgi saygı ve hoşgörüyü geliştirmek anlayışına dayanmaktadır." Bu tanımı temel alarak tasarlanacak olan her yapı; hem kullacıları hem de ziyaretçileri için onları kucaklayan ve geri çevirmeyen bir kabuk işlevi görmelidir. Birbirini besleyen fakat hem mekan hem de ritüel olarak farklılaşan işlevleri barındıran bu tasarım probleminde; eylem çeşitliliği, mekanı her an kullanılabilecek şekilde tasarlamayı gerektirir. Bu nedenle, farklı eylemler farklı kütlelerde çözülmüş ve bir bütün olarak Cemevi duvarının bu eylemleri sarması sağlanmıştır. Bütün tanımlamalar sonrasında projenin hassasiyetleri ve uygulamaları şunlar olmuştur: 
 1-Tasarım probleminin farklı mekanlar istemesi nedeniyle, ihtiyaç programını var olan arsada, en verimli şekilde kurgulamak ve bu parçalı yapının bir bütünün parçaları olduğunu ve aslında bu bütünün parçaların toplamından fazlasını ifade ettiğini vurgulamak…
2-Parçalı kütle yapısnın var olan kentsel dokuya uyumu…
3-Alevi İslam inancındaki hoşgörü, saygı, sadelik, gösterişten uzak, sükunet arayışı gibi özellikleri somut mimari karakterde yansıtmak... 
4-Gösterişten uzak, net kütleler ile insan ölçeğinde mekanlar kurgulamak...  
5-Kütle kurgusu içinde insanların kendi anılarını yaratabilecekleri küçük ara mekanlar yaratmak ve bu mekanlarda farklı duyuları stimule etmek… Böylece burada edindikleri anılarını mekansallaştırmak ve kullanıcıları  o mekana ait kılmak.. Hayalgüçlerini canlandırmak… 
6-Burasının sadece bir ibadet mekanı değil aynı zamanda bir kültür evi olması… Bu nedenle bu alandaki sürekli bir kullanımı gözardı etmemek…
7-Farklı işlevlerin birbirini rahatsız etmemesi… Gerektiğinde yapıların büyüyüp açılır ya da tamamen kapanabilmesi... Böylece arsa sınırları içinde esnek mekanlar oluşturma ihtiyacı… 
8-İnsanlara karşı karşılayıcı ve anlayışlı olma… Parçalı kütleleri bir arada tutan duvar hem bir ayırıcı hem de karşılayıcıdır. Gerektiğinde kütleler genişlemek isterlerse önünde bulunan mekanı onlara katıp duvarın kendisi mekanlara fon yaratabilir. Böylece değişik çevre ve işlev senaryolarına uyum sağlayabilir…
9-Etrafındaki spor ve yeşil alan aslında duvar sayesinde Cemevinden kopmaz; aksine duvarda oluşturulan yırtıklar bu alanlar kullanan kişileri bu mekana davet eder. Özellikle kafe kısmının önündeki yeşil alan ve kemerler bu nedenle tasarlanmıştır… Böylece duvar sınır elemanı yanında karşılama elemanına da dönüşür…
10-Arazinin topografik özelliklerinden dolayı yeşil alan ve spor alanı çeşitli kotlarda kademelendirilmiştir. Bu kademelenme; hem kentsel dokunun parçalarına uyum sağlamış hem de tasarlanan yapının altında bir kaide oluşturan basamaklara dönüşmüştür. 
11- Cemevi ve küçük muhabbet meydanı sürekli işlevlerden biraz daha uzağa, ana giriş kapısının doğrusal hattının sonunda, hem tüm alana hakim ve ilk dikkat çeken konumda hem de uzaktan çağıran bir şekilde konumlanmıştır.  Daha gündelik işlevlerden kendini soyutlayarak ibadet için gerekli sükuneti kazanmıştır. Cemevinde buluşacak topluluğun dış dünyadan soyutlanarak, onlarda daha kuvvetli bir birlik duygusu yaratması fikri Cemevi kütlesinin kapalı bir kutu gibi tasarlanmasını gerektirmiştir. Bu kapalı kutu tek bir pencereyle kendi karakterinden farklı daha organik bir mekanı selamlamaktadır. Su, ışık ve yeşil bu mekandan Cem Meydanına manzara sunmaktadır. Cem Meydanı tavandan bu noktayı odaklayan tek bir gözden ışık almaktadır. Bu ışık kaynağı yine Cem Meydanını odaklayan ahşap bir tavan strüktürüyle desteklenmektedir.  
TASARIM ALANI
İstanbul’un yeni gelişmekte olan bölgelerinden biri olan Beylikdüzü’nün güney kısmında  bulunan yarışma alanı, çevresindeki sanayi yapıları ve bu yapıların bittiği yerde başlayan seyrek konut dokusu içerisinde bulunmaktadır. Yarışma projesi, çevresinde hızla çoğalan konut alanlarına hem cemevi hem park hem de spor alanı olarak hizmet edecektir. Yapının, taşıdığı işlevden dolayı çevresini de etkileyerek, dingin, yavaş ve huzurlu bir atmosfer oluşturması ve  kent kullanıcısına hizmet etmesi amaçlanmıştır.
VAZİYET PLANI KARARLARI
Vaziyet planını oluştururken bölgeler; cemevi,park ve spor alanlarının birbiri ile etkileşim halinde olduğu ve aralarında net bir ayrım olmayan, geçirgen bir yapıya sahip olması fikriyle tasarlanmıştır. Bu doğrultuda parsel sınırlarını da gözeterek  bu üç ayrı bölgeyi birbirine bağlayan bir yay omurgası oluşturulmuştur. Oluşturulan omurgaya açık otoparkı da ekleyerek  bölgeler arası bir yaya bağlantısı sağlanmıştır. Otoparkın konumu, mekanlara uzaklık, arazi eğimi, güneş gibi etkenlerden dolayı arsanın kuzeyi olarak belirlenmiştir. 
PLAN KURGUSU
Cemevi ve Kültür Merkezi; içerisinde bulunan mekanları bir arada tutan,sarmalayan, bu mekanlara ek olarak ikincil mekanalr oluşturan, cemevini çevreden ayıran yarı geçirgen bir duvarla etrafı sarılmıştır. Arazinin güneybatısında bulunan Ayazma Caddesi’nden Cemevi’nin ana girişi sağlanmıştır. Girişten itibaren oluşturulan mekan kurgusunda; dünyevi mekanlardan başlayıp kişinin Yaratıcı ile buluştuğu daha özel mekanlara doğru bir dizilim vardır. Duvardan içeri geçildiğinde sağ tarafta düşey sirkülasyon  sol tarafta ise çok amaçlı salon bulunur. Biraz ileri gittiğimizde ise bizi daha geniş bir açıklık, yanında bulunan parkla bütünleşmiş mekanların girişlerinin baktığı, bir avlu karşılar. Bu avlunun etrafında Cem meydanı, küçük muhabbet meydanı, kütüphane ve kafeterya bulunmaktadır.Mekanları teker teker incelemek gerekirse;
MEYDAN: 
Kullanılan malzeme ve giriş kısmıyla diğer kütlelerden ayrılan Meydan alanın en sakin yerine konumlanmıştır ve bu sakinliği pekiştirecek peyzaj öğeleriyle çevrelenmiştir. Cephede oluşturulan çıkıntı ve boşluklar sayesinde günün her saati ışık oyunları farklı dokuda bir cephe görüntüsü verir. İç mekanda ise,  açılan boşluklardan süzülen ışıkla  mistik bir atmosfer yakalanmak istenmiştir.  Meydanın tam ortasında çatıda açılan boşluk, semah yapanların üzerine ışık hüzmesi şeklinde gelerek  semaha ruhani bir hava katar.  Bu ruhani hava dedenin oturduğu alanda da bulunur. Dedenin arkasında taş duvar sayesinde fon olarak oluşturulan peyzaj ve dışarıdan gelen ışıkla birlikte  dede belli belirsiz bir silüet gibi gözükecektir. İç mekanda Ahşap, tuğla, cam gibi doğal malzemeler kullanılmıştır.
KÜÇÜK MUHABBET MEYDANI:
Bu mekanın girişi de diğer kütlelerden farklılaşarak kendini belli eder.  Cephede ve tavanda açılan boşluklar sayesinde Cem Meydanında oluşturulan ruhani hava burada da oluşturulmaya çalışılmıştır. 
KÜTÜPHANE:
Kütüphanenin avlu ile iç içe olması ile hem eğitimin alevi inancındaki önemine vurgu yapılmıştır hem de sürekli kullanılabilecek bu alanı daha görünür kılmıştır. Kütüphane kulllanıcısının dikkatinin dağılmaması için avlu ile arasına yeşil bir tampon bölge yerleştirilmiştir. Bu tampon bölge sayesinde kütüphanenin görsel  olarak avludan ayrılması sağlanmıştır. Ayrıca kütüphane kullanıcıları için arka duvarda oluşturulan açık ve yarı açık mekanlar, kullanıcılar için daha gizli ve sakin karakterde mekanlar sağlamıştır. Bu alanda su öğesi etkin bir biçimde kullanılmıştır.  Duvardan akan su sayesinde etraftan gelen gürültü su sesiyle bastırılmaya çalışılmış ve bir nebzede olsa ortamda oluşabilecek gürültü hafifletilmiştir.
DERSLİKLER:
Kütüphanenin hemen yanındaki merdivenlerle çıkıldığında +3.10 kotunda kullanıcı  kendini küçük bir karşılama alanında bulur. Bu alan kütüphanenin arkasında oluşturulan gizli bahçeye bakar ve dersliklere gelen kişiler için bekleme mekanı olur. Derslikler hareketli akustik paneller sayesinde, bölünüp birleşilebilen 3 adet mekandan oluşur. İhtiyaca göre mekan boyutları değişebilir. 
İDARİ ODALAR:
Dersliklerden bir kat yukarı çıkıldığında ise +6.20 kotunda idari odalar oluşturulmuştur. İdari görevlilerin daha çok dersliklere gelecek öğrenciler ile iletişim halinde olması gerektiği düşüncesinden dolayı odalar burada konumlandırılmıştır. Aynı zamanda ofis olarak düşünüldüğünda çalışmak için daha izole bir kütlede yer almış olur. Cephesini sadece kuzey doğuya açarak sabit bir doğal ışıkla aydınlatılması hedeflenmiştir.
KAFETERYA:
Cemevi’nin salt ibadet dışında sürekli kullanılması hedeflenmektedir. Örneğin,  çevre mahallelerdeki genellikle yaşlı ve emeklilerin oluşturduğu kullanıcı kitlesi Cemevine hergün gelmekte, burada birbirleri ile vakit geçirip sosyalleşebilmektedir. Bu nedenle belki de cemevini en fazla kullanacak olan insanlar bu  emekli kitledir. Tasarımda bu kitlenin daha nitelikli vakit geçirebilmesi için ihtiyaç programında olmayan bir kafeterya yapılması düşünülmüştür. Bu kafeterya, Cemevi avlusu ve parkın kesişiminde konumlandırılarak hem Cemevi kullanıcısına hem de park kullanıcısına hizmet etmek amaçlanmıştır. Cemevi cemaatinden olmayan kişiler de bu kafeteryayı kullanarak cemaatle iletişim  kurabilir, kültürler arası etkileşim sağlanabilir ve  karşılıklı saygı- hoşgörü tohumları ekilebilir. 
AŞEVİ:
Aşevine ulaşım avludan, kafeteryanın hemen yanından çıkılan merdivenlerle sağlanır. Merdiven meydanın her tarafından algılanabilir ve yarı korunaklı şekilde tasarlanmıştır.  Cem yapıldıktan sonra kolay bir şekilde bu alana erişim mümkündür. Aşevinin konumlanmasındaki en önemli etken kullanıcılara yemek yeme eylemini yeşil alan manzarasına karşı yaptırmak istenmesidir.  Klasik yemekhane kimliğinden biraz olsun çıkılarak, daha ferah bir ortamda yemek yenebilir.
ÇOK AMAÇLI SALON:
Çok amaçlı salonun girişe yakın bir yerde konumlanmasının sebebi dışarıdan gelen kullanıcıların salonu kolay bulabilmesi, yapı içine fazla karışmadan mekana ulaşabilmesi ve mekandan çıkabilmesidir. Salon, iki tarafındaki  katlanabilen cepheleri sayesinde, gerekli görüldüğünde genişleyip farklı kullanımlara olanak sağlayabilir. Duvar, salonun hem içinde hem de dışında etkin bir şekilde kendini hissettirir ve mekan algısının genişlemesine neden olur. 
BODRUM KAT:
Bodrum kattaki işlevler, cenaze yıkama alanı, morg, kurban kesim yeri, aşevi mutfağı, sığınak ve teknik birimlerdir. Aynı anda 4 hayvanın kesim işlemi yapıldıktan sonra hemen yanındaki mutfakta hazırlanıp sunulabilir. Buradan aşevine asansör ile servis edilir. Araçla gelen cenaze ise, yıkama alanında yıkanıp morga kaldırılır. Cenaze namazı için toplanıldıktan sonra sığnağın yanında bulunan  asansörle yukarı avluya çıkar ve cenaze namazı bu alanda kılınır. 
          
 
Beylikdüzü Belediyesi Cemevi ve Kültür Merkezi
Published:

Beylikdüzü Belediyesi Cemevi ve Kültür Merkezi

Beylikdüzü Belediyesi Cemevi ve Kültür Merkezi Mimari Proje Yarışması

Published: