Efteling Opdracht
Tjallie van Roest, VMTJ
Voor deze opdracht gaan we iets maken voor/gebaseerd op de efteling. We konden kiezen tussen de opdrachten Cube World, Experience en Branding. Ik heb gekozen voor de 'experience' opdracht. Deze leek mij het leukste, omdat je bij deze opdracht een attractie/experience mag ontwerpen voor de Efteling, waarin je de zintuigen van de bezoekers zo veel mogelijk moet prikkelen. Dit vond ik een leuke uitdaging, omdat ik nooit eerder zoiets had ontworpen, maar het me wel heel leuk leek om een keer te doen.
Onderzoek
We kregen als eerste een willekeurig sprookje aangewezen. Ik kreeg mannetje Timpetee. Ik kende dit sprookje niet, en heb dus een re-roll gedaan. Deze kwam uit op Sjakie en de bonenstaak. Hier was ik wel blij mee, want dit vond ik vroeger al een leuk sprookje en ik wist er ook al meer over.
Vervolgens gingen we onderzoek doen over ons aangewezen sprookje, bestaande attracties ervan etc. Ik heb veel research gedaan en ben veel meer te weten gekomen dan ik al wist over het sprookje, maar ook over de bestaande attracties in andere parken/plekken en de betekenis achter het sprookje. Ook heb ik een korte samenvatting over het sprookje geschreven en heb ik ook alvast een beetje onderzoek gedaan naar bepaalde aspecten/dingen in het sprookje die de zintuigen van de bezoekers zouden kunnen prikkelen. Dit heb ik gedaan door te kijken naar in welke omgeving het sprookje zich afspeelt en wat je daar zou zien, ruiken en horen etc.
Samenvatting
Sjakie en zijn moeder zijn arm, ze hebben bijna geen geld of eten. Wel hadden ze nog een koe, Sjakie ging op een dag waarop ze niks meer hadden er op uit om de koe te ruilen. Hij kwam een slager tegen die “wonderbonen” wou ruilen voor de koe. Sjakie ging akkoord, en kwam vervolgens thuis met een handje vol bonen. Zijn moeder was boos, ze hadden nu niks meer. Sjakie plantte de bonen en ging naar bed. Toen sjakie wakker werd zag hij dat de bonen waren gegroeid, en niet een klein beetje. Hij kon het einde van de bonenstaak niet zien, het was gigantisch. Hij zag hoe hoog en groot de bonenstaak was en besloot om erin te klimmen. Het duurde heel lang, maar Sjakie gaf niet op. Toen Sjakie eindelijk boven was zag hij een prachtig land met groene weide, schapen en veel meer. Ook zag hij een groot kasteel, Sjakie was verbaasd, en toen opeens kwam er een aparte vrouw uit het bos naar hem toe lopen. De vrouw droeg een satijne rode puntmuts met bont eraan. Ook had ze een staf vast. De vrouw vertelde hem een verhaal over zijn moeder, en over hoe zijn moeder de vrouw was van een ridder die in dat kasteel woonde. Maar dat er op een dag een reus kwam die de ridder vermoorde en al de kinderen die in het kasteel waren (de kinderen van zijn moeder en de ridder). Zijn moeder en hij waren op dat moment niet thuis, en toen ze het nieuws hoorde wou zijn moeder terug naar het kasteel om daar ook maar vermoord te woorden. Maar de oude kindermeid van zijn moeder, waar hun die nacht verbleefden had haar overgehaald om het niet te doen, omdat ze nog een zoon overhad. Ze ging samen met haar zoon schuilen in het huis van de kindermeid, omdat de reus had gezworen om haar en de baby te vermoorden. Sjakie moest het kasteel terug winnen en moest op een of andere manier geld of eten regelen voor zijn moeder, maar de reus had door dat hij er was. Hij riep:
“Ting-tang-tongetje
Ik ruik een sappig jongetje!
Is hij levend, is hij dood,
Ik smeer hem vrolijk op mijn brood!”
Sjakie was dapper, en besloot om toch munten van de reus te stelen. Toen hij weer beneden kwam bij zijn moeder was zijn moeder blij, maar het geld ging op, en sjakie moest dus weer terug. Uiteindelijk heeft hij een kip gestolen die goude eieren legt, hierdoor hadden hij en zijn moeder altijd geld. Toch was zijn moeder niet gelukkig. Sjakie ging weer terug, en stal dit keer een magische harp die iedereen blij maakt. Maar toen hij dat deed, had de reus hem door. De reus probeerde Sjakie te pakken, maar sjakie was snel, en toen hij beneden was hakte hij snel de bonenstaak om. Hierdoor viel de reus heel hard op de grond, en ging de reus dood. De fee (de vrouw) leidde Sjakie en zijn moeder naar het kasteel, waar ze lang en gelukkig leefde.
Informatie
Het sprookje van sjakie en de bonenstaak komt waarschijnlijk uit Engeland. Dit is alleen niet zeker, omdat we niet weten wie de auteur van het sprookje is. Wel weten we dat het waarschijnlijk uit het begin van de achttiende eeuw komt. Ook kent het sprookje veel namen. In engeland heet het “Jack and the beanstalk”, maar in Nederland staat het bekend onder veel verschillende namen. Jaap en de bonenstaak is de bekenste, maar Jaap word ook wel Sjakie, Jaap, Sjaak of Jacob genoemd. Het leert kinderen over doorzettingsvermogen en niet opgeven. Ook leert het ze over waardes.
Betekenis en Interpretatie
"Sjakie en de Bonenstaak" wordt vaak gezien als een verhaal over moed, avontuur en het overwinnen van obstakels. Het personage van Sjakie vertegenwoordigt vaak de gewone persoon die onverwachte kansen krijgt en deze durft te grijpen, zelfs als het betekent dat hij een grote uitdaging moet aangaan. De bonenstaak symboliseert vaak de weg naar avontuur en groei, terwijl de reus de obstakels en gevaren vertegenwoordigt die men moet overwinnen om succes te behalen.
Bestaande attracties
Het sprookje word niet echt uitgebeeld in de Efteling. Wel kun je kleine aspecten ervan terugvinden door het park heen. Zo is er bijvoorbeeld een slapende reus die mensenvlees eet in het Sprookjesbos, deze word afgebeeld als de reus van Klein duimpje. Ook is er een stenen kip op het Anton Pieckplein, naar die kip word vaak verwezen als de kip met de gouden eieren.
In Sprookjeswonderland Enkhuizen is er een attractie die gebaseerd is op sjakie en de bonenstaak, de attractie heet ‘bonenstaak’ en het is een soort draaimolen waarbij je in een peulenschil zit die om de stam van de bonenstaak rond draait. https://sprookjeswonderland.nl/rondkijken/attracties/bonenstaak/
In disneyland New York City is er een attractie gebaseerd op het verhaal van ‘Mickey and the beanstalk”. Dat is het verhaal van sjakie, maar dan met Mickey Mouse als hoofdkarakter.
In Disneyland Parijs is er een aspect van het verhaal terug te vinden. Deze replica van de grote bonenstaak ligt langs de Sir Mickey’s Boutique. (zie foto's)
Ook zijn er verschillende speeltuinen die speeltoestellen gebaseerd op het sprookje hebben.
Zintuigen
Ik heb ook gekeken naar hoe dit sprookje mij liet voelen en nagedacht over welke zintuigen op welke manier dit gevoel zouden kunnen overbrengen.
Gevoel: Wind, zon, hooi, oude houten vloer, kou.
Zicht: Weides, boerderij, lucht, groen, blauw, bruin, rood, oranje, geel, kasteel, dieren, wolken, Magische harp, wonderbonen, de reus, kip die gouden eieren legt, schatten (goude munten), koe.
Geuren: hooi, oud, boerderij, eten, lucht, gras, brood, hout, zomer, planten.
Geluiden: Koeien, kippen etc, tractors, wind, reus.
Ook had ik een pinterest board gemaakt met passende visuals, hierin zie je duidelijk de stijl en de sfeer die bij het sprookje passen.
Brainstormen/concepten
Nadat we onderzoek gedaan hadden gingen we brainstormen over concepten. Dit deden we eerst alleen, en hebben we ook nog eventjes in een groepje gedaan zodat we elkaar meerdere ideeen konden geven. Ik heb eerst gekeken naar wat andere attracties in de Efteling die mij inspireerde voor deze opdracht. Vervolgens heb ik 5 concepten bedacht gebaseerd op deze inspiratie en mijn research. Ik heb vooral veel gelet op de aspecten die ik had gevonden in het sprookje die zintuigen zouden kunnen prikkelen.
Inspiratie
Een attractie die mij inspireert voor deze opdracht is de 6 zwanen in de efteling. Bij deze attractie heb je eerst een ruimte waar je doorheen kan lopen en vervolgens een attractie, waarbij het verhaal van het sprookje verteld word. Dit inspireert mij omdat je op deze manier veel zintuigen kan prikkelen, en ook het verhaal kan vertellen.
Ook inspireren de Baron 1898 en de Symbolica mij. Bij de baron heb je echt het gevoel dat je terug word getrokken in de tijd tijdens het introductie stukje in de wachtrij. Dit doen ze door verschillende geluids effecten te gebruiken maar ook door de geur en de ruimtes waarin je zit. Het ziet er precies uit zoals vroeger en ruikt ook zo. Bij de symbolica moet je interactief meedoen met de attractie en worden ook vooral je zicht en hoor zintuigen geprikkeld.
Concept 1
Een kamer die het huis van Sjakie en zijn moeder voorstelt, hier beleef je precies wat Sjakie ook beleefde met al je zintuigen. Er word kort een verhaal verteld en vervolgens ga je naar een attractie die de bonenstaak is. Tijdens de rit word meer verteld en vervolgens kom je bij het kasteel uit. Hier word de rest van het verhaal verteld.
Het moet niet te heftig zijn, het gaat vooral om het gevoel en om het verhaal over brengen. Ik dacht aan een soort attractie als die van ‘Corpus’ (een museum over het menselijk lichaam). Hierbij zijn op bepaalde delen een soort van karretjes die langzaam omhoog gaan. Dit maakt het geschikt voor alle leeftijdsgroepen. Ook zou het een soort optische illusie kunnen zijn waarbij het lijkt alsof je omhoog gaat maar eigenlijk stil zet. Dit zou kunnen door een zelfde soort effect te gebruiken waarbij het bij de villa volta lijkt alsof je over de kop draait. Dit zou een goede experience zijn om vooral de zicht zintuigen te prikkelen, maar ook zouden andere zintuigen geprikkeld kunnen worden met geur en geluid. Ook zou je mensen dingen kunnen laten voelen met oude houten vloeren of bijvoorbeeld stoeltjes die lijken op hooiwagens met hooi erin etc.
Concept 2
Een winkel met producten zoals de magische harp en de wonderbonen uit Sjakie en de bonenstaak. De winkel zou eruit zien als een boerderij huisje en er zou in het midden een grote bonenstaak staan. Het moet ruiken en eruitzien als het huis waar Sjakie woont. Ook moet het de andere zintuigen prikkelen door geluiden van boerderij dieren etc erin te verwerken.
De winkel zou bijvoorbeeld naast een attractie kunnen staan die gebaseerd is op Sjakie en de bonenstaak of het zou ergens in het sprookjesbos kunnen staan. Het moet er van binnen en van buiten precies uit zien zoals het boerderij huisje en het moet ook aan de buitenkant duidelijk zijn dat het gebaseerd is op Sjakie en de bonenstaak zodat het mensen trekt. Buiten zou bijvoorbeeld een klein standbeeldje van sjakie met de kip kunnen staan.
Concept 3
Een klein restaurantje/food pop-up die eten verkoopt met Sjakie en de bonenstaak als thema. Zoals bijvoorbeeld Aardappels voor het boerderij thema, maar ook bijvoorbeeld koekjes of cakes die lijken op de bonenstaak of op de wonderbonen etc. Zo zouden er nog veel meer gerechten en snacks zijn die op een of andere manier verbonden zijn aan Sjakie en de bonenstaak.
Het restaurantje/food pop-up zou in het sprookjesbos kunnen staan en zou er aantrekkelijk uit moeten zien voor iedereen. Het moet dus lijken op iets wat uit het sprookje komt. Ik zou zintuigen prikkelen met smaak en geur, maar ook door passende muziek af te spelen en andere specifieke keuzes te maken zodat de sfeer van het sprookje helemaal terug komt. Dit kan bijvoorbeeld door een koebel te gebruiken als het eten klaar is ipv een normaal belletje of ander geluid, ook kan ik houten krakende vloeren enzo toevoegen zodat de sfeer van het huisje van sjakie er een beetje in terug komt.
Concept 4
Het kasteel van de reus, je kunt hier in het huis rond lopen en het verhaal word hier vertelt over het kasteel. Het word een attractie zoals villa volta, dus het huis zal bewegen of het zal lijken alsof het huis beweegt. Je zit erin en beleeft het verhaal als een main character terwijl je in het kasteel bent. Er zullen visuals en geuren zijn die passen bij het sprookje. Ook zal er een soort optische illusie zijn waardoor je je heel klein voelt. Alles zal groot zijn, de reus, maar ook de tafel en zijn bed etc. Of vorken die groot genoeg zouden zijn om jou mee op te pakken.
Van buiten zou het er heel magisch uitzien omdat het lijkt alsof het kasteel zweeft. Er zullen veel planten zijn die je kan ruiken en je zou het geluid van de harp horen voor de magische sfeer. Ook zullen de trap naar de attractie en de ingang je het gevoel geven dat je echt in het sprookje zit. Doordat het kasteel zo groot is geeft dat automatisch al het gevoel dat je heel klein bent en in het kasteel van de reus zit. Binnen zou je de reus horen, maar zou je ook de trillingen van de vloer voelen terwijl hij door het kasteel loopt en zul je hem ook boos horen zijn zodra hij door heeft dat jij in het kasteel bent. Hij gaat misschien proberen om een deur open te maken om bij je te komen en dan hoor en zie je een deur rammelen. Zo gaat het een echte experience zijn.
Concept 5
Een attractie die rond een bonenstaak gaat en op verschillende bladeren stopt. Op elk blad word een stukje van het sprookje verteld. Het hele sprookje word dus verteld in kleine stukken. Het zou een beetje zoals de droomvlucht zijn kwa rit en visuals, maar dan met een headset of speaker in het karretje die het verhaal vertelt en verschillende stops zodat je kan kijken. De stops zouden een beetje zijn zoals bij de Monsieur carnaval. Ook zou er geur en geluid in de attractie verwerkt zijn zodat de sfeer van het sprookje terug komt en het voelt alsof je er zelf bent.
De attractie zou er van buiten boerderij achtig uitzien, en van binnen meer fantasierijk zodat het voelt alsof je echt in een sprookje bent. Als de attractie buiten zou staan, zou het er heel aantrekkelijk uit moeten zien, zodat mensen er graag in zouden willen.
De attractie zou boven aan de bonenstaak beginnen, je begint dan dus ook midden in het verhaal bij het kasteel van de reus. In de wachtrij zou er dus nog wat vertelt worden over wat daar vooraf begon. Als een soort introductie stukje net zoals bij de baron. De wachtrij zou buiten beginnen, maar er zou ook een gedeelte van de wachtrij binnen zijn waarin dus het voorafgaande stukje word vertelt. Hier kom je langs de boerderij, de slager die de bonen verkocht etc. Er word ook verteld over sjakie en over de bonenstaak en over het kasteel van de reus etc. Dit verhaal word verteld met stemmen en sound effects en ook met beelden op de muren. De wachtrij word een beetje zoals die van de vliegende hollander, het moet heel interactief zijn en voelen alsof je echt in die omgeving bent terwijl het zich afspeelt. Ook moet je de omgeving kunnen voelen en horen en ruiken zoals het zou zijn in het sprookje. Als je eenmaal bij het einde van de wachtrij bent kom je in een ruimte die je een soort van waarschuwt voor de reus. Je stapt daarna in een karretje, de karretjes zijn gevormd als een van de wonderbonen (gouden boon). Je rijdt vervolgens eerst het kasteel binnen. Hier zie je de reus en sjakie die gouden munten van de reus steelt. Ook is alles heel groot waardoor je je heel klein voelt. Je rijdt hier nog langzaam, maar wanneer de reus je ziet begint de attractie sneller te gaan. Er wordt door de speakers in het karretje gezegd dat je samen met sjakie moet vluchten van de reus en het karretje rijd dan snel uit het kasteel. Je rijd daarna naar buiten en gaat snel om de bonenstaak heen, je voelt dan de wind en het voelt alsof je echt moet vluchten. Tijdens de rit word er passende muziek afgespeeld en zul je sjakie zien vluchten.
Ik heb uiteindelijk voor concept 4 gekozen. Deze sprak mij het meeste aan omdat ik er nog best veel kanten mee op kon en ik het ook goed bij de efteling vond passen. Ook leek deze mij heel leuk om uit te werken. Ik heb voor concept 4 een go gekregen. Ook heb ik wat feedback ontvangen van docenten en klasgenoten. In de feedback werd vertelt dat ik het glas in lood raam een soort 'center piece' zou kunnen maken door alle aspecten van het sprookje die erin zijn verwerkt. Ook werd er gezegd om iets meer te focussen op wat de experience nou echt is, na die feedback heb ik mijn concept een beetje aangepast door er een soort madhouse van te maken. Een madhouse geeft de illusie dat een huis over de kop draait (zoals de villa volta), dit ga ik niet doen, maar ik ga het wel laten lijken alsof het huis neervalt/instort/trilt wanneer sjakie de bonenstaak omhakt.
Walk-through
Eerst loop je de trap op en zie je het grote kasteel. De trap lijkt alsof het gemaakt is van oud, krakend hout waardoor je het gevoel hebt dat je op een instabiele trap loopt. Hierna loop je door het gras, hooi, planten en stenen naar de deur van het kasteel. Je voelt hier de wind (omdat het lijkt alsof je hoog in de lucht zit) en je ruikt hier de planten en bloemen. Ook hoor je hier het geluid van de magische harp en de gouden kip, dit zijn aspecten van het sprookje die je ook zult zien terwijl je in de wachtrij staat. Ook zul je de planten etc zien.
Als je naar binnen loopt zul je eerst het gevoel hebben dat je heel klein bent (net als Sjakie in het huis van de reus) omdat alles heel groot is. Dit is de eerste optische illusie in de attractie. Het eerste wat je opvalt is het glas in lood raam met de aspecten van het sprookje zoals goude eieren, goude munten, de wonder bonen, de harp en een bonenstaak. Daarnaast zie je het grote bed van de reus, een grote piano die al muziek afspeelt uit zichzelf (de toetsen bewegen), een eet tafel met een verse maaltijd, een groot tapijt, zijn nachtkasje, fakkels, de meerdere deuren etc. De kamer is ook gemaakt van oud krakend hout en de deur kraakt ook, de gordijnen zijn van zacht satijn en de muren zijn van steen, met scheuren erin. Al deze aspecten kun je voelen, maar ook kun je het oude hout van de vloeren ruiken. Binnen ruik je ook de verse maaltijd die op tafel staat.
Nadat je naar binnen bent gelopen begint het verhaal over sjakie, terwijl dit verhaal word verteld is het nog rustig. (het verhaal word misschien verteld door een kat, muis of de gouden kip) Het verhaal word verteld tot aan het stuk dat sjakie het kasteel vind, hierna moet je gaan zitten op de bankjes. (deze bankjes zullen voor de optische illusie misschien verwerkt zitten in een plant of ergens anders zodat je je nogsteeds klein voelt, de bankjes zullen ook speakers en wind etc erin hebben zoals 4d stoelen zodat je ook de wind en andere dingen kan voelen) Zodra je zit word de rest van het verhaal verteld, je zult Sjakie door een raam zien gluren en voetstappen van de reus horen maar ook voelen doordat het hele huis trilt. Ook zul je op een bepaald punt Sjakie's hoofd door een deur zien komen, waarna een andere deur heel hard begint de schudden. Je hoort dan de reus boos mopperen dat hij de deur niet open krijgt. Je zult dan Sjakie's hoofd snel weg zien vluchten en ziet hem daarna ook nog bij een raam wegrennen met bijvoorbeeld de munten in zijn hand. Je zult ook de magische harp horen en horen dat die opeens stopt, waarna je Sjakie ziet/hoort die hem probeert te stelen. Daarna hoor je hard een deur dichtklappen en gaat het huis trillen. Er word dan verteld over hoe de reus achter Sjakie aan gaat en over hoe hij probeert te vluchten en de bonenstaak omhakt. Hier begint het huis te wiebelen (zoals bij villa volta) en daarna zal het voelen alsof het huis neerstort en is gevallen. (veel trillingen, wind, geluid, gevoel etc).
Het zou te lang duren om het hele verhaal te vertellen maar de belangrijkste dingen zullen genoemd worden en het meeste word wel verteld, de attractie duurt ongeveer 4 minuten.
Onderzoek prototype
Nadat ik een goed en duidelijk concept had ging ik nadenken over verschillende prototypes die ik kon maken voor mijn attractie. Ik had veel verschillende ideeën en kon er niet echt uitkomen wat ik precies wou gaan maken. Mijn docent zei dat ik het beste even onderzoek kon doen naar meerdere verschillende prototypes om te kijken welke het beste bij mij en mijn concept passen.
Ik heb eerst onderzoek gedaan naar verschillende prototype soorten die het beste bij deze opdracht en mijn concept zouden passen. Dit waren fysieke prototypes, digitale prototypes en functionele prototypes. Ik heb per soort apart gekeken wat ik er leuk en minder leuk aan vond en welke specifieke prototypes ik hierbij zou kunnen maken.
Fysieke prototype
Een fysiek prototype lijkt me wel leuk om te maken aangezien ik meestal digitaal of 2d op papier werk en ik al lang niet meer echt heb 'geknutseld'. Ik weet alleen niet hoe goed het zou gaan aangezien ik er niet veel ervaring mee heb en ik ook niet weet of ik er genoeg tijd voor zal hebben. Ook lijkt het me lastig om er thuis aan te werken aangezien een fysiek object constant rond dragen niet heel slim is en er dan veel kans is dat het kapot gaat.
Ik zou er wel veel kanten mee op kunnen. Ik zou iets kunnen maken met karton, maar ook iets kunnen kleien. Werken met klei lijkt me heel leuk om te doen en ik denk dat ik er ook een cool einresultaat mee zou kunnen creeeren.
Digitaal prototype
Een digitaal prototype lijkt me leuk om te maken, het is handig omdat ik er op veel plekken aan kan werken en ik er ook al meer ervaring mee heb. Ook kan ik bij het digitale prototype veel kanten op. Zo kan ik bijvoorbeeld een 3D model maken in blender, illustraties van de attractie of een animatie. Dit lijken me allemaal wel leuke opties die ik als prototype zou kunnen gebruiken. Het leukste lijkt me om een animatie te maken, dit is omdat ik dan kan tekenen maar ook mezelf een beetje kan uitdagen omdat ik nooit eerder een hele uitgebreide animatie heb gemaakt. Ik weet alleen niet zeker in welk programma ik het ga maken aangezien ik alleen ervaring heb met Procreate maar het wel lastig is om daarin een lange animatie te maken.
Functioneel prototype
Ik weet niet precies hoe ik een functioneel prototype zou moeten maken maar dat lijkt me ook wel leuk om eens te doen. Ik denk wel dat het een stuk langer zou duren dan de andere twee opties waardoor het misschien niet de slimste keuze is. Ook weet ik niet zeker wat voor prototype ik er precies mee zou kunnen maken.
Na dit onderzoek heb ik besloten dat ik een digitaal prototype ga maken. Dit lijkt me het leukste om te doen maar het lijkt me ook het handigste voor deze opdracht aangezien dit het beste past in de tijd die ik heb en bij mijn concept. Ik twijfel wel nog aan welk prototype ik precies ga maken. Een 3D model lijkt me heel cool, maar met mijn concept lijkt het me wel lastig. Een illustratie lijkt me leuk om te maken maar misschien ook iets te simpel en ik weet niet of ik alles erin zou kunnen verwerken. Wel zou ik meerdere illustraties kunnen maken en een soort serie maken voor de attractie. Een animatie lijkt me ook heel leuk en ik denk dat ik alles daar ook wel in zou kunnen verwerken. Misschien kan ik ook een mix doen waarbij ik illustraties maak en ook een korte animatie of dingen animeer in de illustratie. Ik denk dat ik met die twee prototypes een beetje ga experimenteren.
Process prototype
Nadat ik voor het digitale prototype heb gekozen ben ik aan de slag gegaan met wat experimentjes. Ik heb een moving storyboard gemaakt voor de animatie die ik wil gaan maken en heb wat visuals geschetst. Ook heb ik de zintuigen geschetst door op te schrijven wat ze precies doen.
