6. dönem stüdyo projemiz olarak Çatalhöyük Ziyaretçi Merkezi ve Kazı Evi tasarladık. Bu projede özellikle arazinin tarihi sit olması dolayısıyla çevrede fazla oynama yapmadan ve alandaki dokuya zarar vermeden bir proje tasarlamamız gerekiyordu.
İşe ilk önce araziye nasıl bir yaklaşımla proje tasarlayacağımızı kararlaştırarak başladık. Ben tarihe saygılı, doğayla bütünleşen ancak modern bir yapı yaklaşımına karar verdim.
Bunun için arazinin has malzemesi olan kerpiç tuğlayı araştırdım. Aynı malzemeyi kullanmak yerine renk ve doku olarak kerpice benzeyen ancak henüz geliştirilme aşamasında olan miselyum tuğla (mantar tuğla) kullanmaya karar verdim. Miselyum tuğla araziye uyum sağlamasının yanında sürdürülebilir, doğal ve sağlıklı bir malzeme olması sebebiyle benim tercihim oldu.
Proje konseptini belirlerken insanlar için Çatalhöyük'ü anlamanın zorluğu üzerine yöneldim. Bir Mimar Sinan'ın eseri gibi kendi kendini anlatan devasa eserler yerine Çatalhöyük'te çıplak gözle anlaşılamayacak bir tarih yatıyordu.
İnsanlara bu tarihi anlatmak için binamı bir zaman makinası olarak kurgulamaya karar verdim. İnsanlar otoparktan inip ziyaretçi merkezinden geçerken binanın içine bir nevi zaman yolculuğu yaşayacak, bu tarihi alanın önemini anlayacak ve höyüğe girdiğinde nereye bakması gerektiğini ve baktığı şeyin ne anlama geldiğini anlayacaktı.
Vaziyette ana kütleyi dönemlere göre (neolitik, kalkolitik ve diğer dönemler) üçe böldüm. Her bir kütlede o dönemi anlattım ve neolitik ve kalkolitik dönemlerine kütleden çıkıştan sonra panaroma sergi alanları ekledim.
Giriş yolunu ve dönüş yolunu yoğunluğu azaltmak için ayırdım. Höyüğe gidiş yönünde ziyaretçi merkezi ve yönetim bloğunu dönüş yolunda ise konferans salonu, atölye merkezi ve üniversite öğrencileri için derslikleri yerleştirdim. İki yolun kesişimine bir gözlem kulesi ve kafe ekledim. Bundan ayrıca kazı evi ve kazı evi konaklama blokları için ayrı bir personel yolu ve otoparkı ekledim.
Bu yolları piskolojik olarak birbirinden ayırmak için peyzajdan yararlandım. Rüzgarın estiği yöne kokusundan faydalanmak için ıhlamur ve rüzgarın şiddetinden yayaları ve yapıyı korumak için çam ağaçları ekledim. Personel yoluna ve ziyaretçi yoluna bu iki yolu birbirinden ayırmak için farklı cins ağaçlar ekledim.
(Kazı evi yolu=Çitlembik Ağacı, Ziyaretçi yolu=Kırmızı Çınar Yapraklı Akçaağaç)
Konseptime özel ilk iki kütleye tarihi şok odası ekledim. Bu şok odaları tamamen eski tarihe aitmiş gibi tasarlandı. Bu odaya giren bireyler bir anda kendilerini neolitik çağa ait bir odanın içinde buluyorlar. Kokular, sesler, kullanılan malzemeler tamamen o tarihe ait olacak şekilde tasarlandı.
Ziyaretçi merkezinde farklı sunum biçimlerinden yararlanıldı. Holografik sunumlar, panoromalar, üç boyutlu maketler, canlandırmalar ve klasik sergi yöntemlerinden faydalanıldı.
İki yolun kesişimine eklenen gözlemci kulesi ve kafe ziyaretçilere hem alanı 360 derece görme hem de oturup dinlenme imkanı sunuyor.
Dönüş yolunda insanlara Çatalhöyük deneyimini daha kalıcı hale getirmek için atölye imkanları sunduk. Burada insanlar bu atölyelere katılarak farklı bir deneyim elde etme imkanına sahipler. Ayrıca farklı üniversitelerden (mimarlar, tarihçiler, arkeologlar vb.) gelecek sınıflar için ders imkanı sunmak için sınıflar ekledik. Öğrenciler burada ders işleyerek alanı daha iyi kavrama imkanına sahipler.
Konferans salonu merkezinde konferans salonunun yanı sıra bir kütüphane ve kafeye yer verildi. Konu üzerine araştırma yapmak isteyen kişiler için araştırma imkanı sunarken gelen misafirler için bir dinlenme mekanı sunuyor.
Cephede boşluklu tuğla doku ile hem doğal ışıktan faydalanılması hem de yürüyüş yolundan geçen insanların görüşünü kısıtlayarak mahremiyet elde etmeyi hedefledik.
